颜渊第十二



颜渊问仁。 yán yuān wèn rén 。
子曰:“克己复礼为仁。 zǐ yuē :“ kè jǐ fù lǐ wèi rén 。
一日克己复礼,天下归仁焉。 yī rì kè jǐ fù lǐ , tiān xià guī rén yān 。
为仁由己,而由人乎哉? wèi rén yóu jǐ , ér yóu rén hū zāi ?
”颜渊曰:“请问其目。 ” yán yuān yuē :“ qǐng wèn qí mù 。
”子曰:“非礼勿视,非礼勿听,非礼勿言,非礼勿动。 ” zǐ yuē :“ fēi lǐ wù shì , fēi lǐ wù tīng , fēi lǐ wù yán , fēi lǐ wù dòng 。
”颜渊曰:“回虽不敏,请事斯语矣。 ” yán yuān yuē :“ huí suī bù mǐn , qǐng shì sī yǔ yǐ 。

仲弓问仁。 zhòng gōng wèn rén 。
子曰:“出门如见大宾,使民如承大祭,己所不欲,勿施于人,在邦无怨,在家无怨。 zǐ yuē :“ chū mén rú jiàn dà bīn , shǐ mín rú chéng dà jì , jǐ suǒ bù yù , wù shī yú rén , zài bāng wú yuàn , zài jiā wú yuàn 。
”仲弓曰:“雍虽不敏,请事斯语矣。 ” zhòng gōng yuē :“ yōng suī bù mǐn , qǐng shì sī yǔ yǐ 。

司马牛问仁。 sī mǎ niú wèn rén 。
子曰:“仁者其言也仞。 zǐ yuē :“ rén zhě qí yán yě rèn 。
”曰:“其言也仞,斯谓之仁已乎? ” yuē :“ qí yán yě rèn , sī wèi zhī rén yǐ hū ?
”子曰:“为之难,言之,得无仞乎? ” zǐ yuē :“ wèi zhī nán , yán zhī , dé wú rèn hū ?

司马牛问君子。 sī mǎ niú wèn jūn zǐ 。
子曰:“君子不忧不惧。 zǐ yuē :“ jūn zǐ bù yōu bù jù 。
”曰:“不忧不惧,斯谓之君子已乎? ” yuē :“ bù yōu bù jù , sī wèi zhī jūn zǐ yǐ hū ?
”子曰:“内省不疚,夫何忧何惧? ” zǐ yuē :“ nèi shěng bù jiù , fū hé yōu hé jù ?

司马牛忧曰:“人皆有兄弟,吾独亡。 sī mǎ niú yōu yuē :“ rén jiē yǒu xiōng dì , wú dú wáng 。
”子夏曰:“商闻之矣,死生有命,富贵在天。 ” zi xià yuē :“ shāng wén zhī yǐ , sǐ shēng yǒu mìng , fù guì zài tiān 。
君子敬而无失,与人恭而有礼,四海之内,皆兄弟也。 jūn zǐ jìng ér wú shī , yǔ rén gōng ér yǒu lǐ , sì hǎi zhī nèi , jiē xiōng dì yě 。
君子何患乎无兄弟也。 jūn zǐ hé huàn hū wú xiōng dì yě 。

子张问明。 zi zhāng wèn míng 。
子曰:“浸润之谮,肤受之诉,不行焉,可谓明也已矣。 zǐ yuē :“ jìn rùn zhī zèn , fū shòu zhī sù , bù xíng yān , kě wèi míng yě yǐ yǐ 。
浸润之谮,肤受之诉,不行焉,可谓远也已矣。 jìn rùn zhī zèn , fū shòu zhī sù , bù xíng yān , kě wèi yuǎn yě yǐ yǐ 。

子贡问政,子曰:“足食,足兵,民信之矣。 zi gòng wèn zhèng , zǐ yuē :“ zú shí , zú bīng , mín xìn zhī yǐ 。
”子贡曰:“必不得已而去,于斯三者何先? ” zi gòng yuē :“ bì bù dé yǐ ér qù , yú sī sān zhě hé xiān ?
”曰:“去兵。 ” yuē :“ qù bīng 。
”子贡曰:“必不得已而去,于斯二者何先? ” zi gòng yuē :“ bì bù dé yǐ ér qù , yú sī èr zhě hé xiān ?
”曰:“去食。 ” yuē :“ qù shí 。
自古皆有死,民无信不立。 zì gǔ jiē yǒu sǐ , mín wú xìn bù lì 。

棘子成曰:“君子质而已矣,何以文为? jí zi chéng yuē :“ jūn zǐ zhì ér yǐ yǐ , hé yǐ wén wèi ?
”子贡曰:“惜乎,夫子之说君子也。 ” zi gòng yuē :“ xī hū , fū zǐ zhī shuō jūn zǐ yě 。
驷不及舌。 sì bù jí shé 。
文,犹质也; wén , yóu zhì yě ;
质,犹文也。 zhì , yóu wén yě 。
虎豹之椁,犹犬羊之椁。 hǔ bào zhī guǒ , yóu quǎn yáng zhī guǒ 。

哀公问与有若曰:“年饥,用不足,如之何? āi gōng wèn yǔ yǒu ruò yuē :“ nián jī , yòng bù zú , rú zhī hé ?
”有若对曰:“合彻乎? ” yǒu ruò duì yuē :“ hé chè hū ?
”曰:“二,吾犹不足,如之何其彻也? ” yuē :“ èr , wú yóu bù zú , rú zhī hé qí chè yě ?
”对曰:“百姓足,君孰与不足? ” duì yuē :“ bǎi xìng zú , jūn shú yǔ bù zú ?
百姓不足,君孰与足? bǎi xìng bù zú , jūn shú yǔ zú ?

子张问崇德辨惑。 zi zhāng wèn chóng dé biàn huò 。
子曰:“主忠信,徒义,崇德也。 zǐ yuē :“ zhǔ zhōng xìn , tú yì , chóng dé yě 。
爱之欲其生,恶之欲其死。 ài zhī yù qí shēng , è zhī yù qí sǐ 。
既欲其生,又欲其死,是惑也。 jì yù qí shēng , yòu yù qí sǐ , shì huò yě 。
诚不以富,以祗以异。 chéng bù yǐ fù , yǐ zhī yǐ yì 。

齐景公问政于孔子。 qí jǐng gōng wèn zhèng yú kǒng zǐ 。
孔子对曰:“君君,臣臣,父父,子子。 kǒng zǐ duì yuē :“ jūn jūn , chén chén , fù fù , zǐ zi 。
”公曰:“善哉! ” gōng yuē :“ shàn zāi !
信如君不君,臣不臣,父不父,子不子,虽有粟,吾得而食诸? xìn rú jūn bù jūn , chén bù chén , fù bù fù , zǐ bù zǐ , suī yǒu sù , wú dé ér shí zhū ?

子曰:“片言可以折狱者,其由也与? zǐ yuē :“ piàn yán kě yǐ zhé yù zhě , qí yóu yě yǔ ?
子路无宿诺。 zǐ lù wú sù nuò 。

子曰:“听讼,吾犹人也,必也使无讼乎。 zǐ yuē :“ tīng sòng , wú yóu rén yě , bì yě shǐ wú sòng hū 。

子张问政。 zi zhāng wèn zhèng 。
子曰:“居之无倦,行之以忠。 zǐ yuē :“ jū zhī wú juàn , xíng zhī yǐ zhōng 。

子曰:“博学于文,约之以礼,亦可以弗畔矣夫。 zǐ yuē :“ bó xué yú wén , yuē zhī yǐ lǐ , yì kě yǐ fú pàn yǐ fū 。

子曰:“君子成人之美,不成人之恶。 zǐ yuē :“ jūn zǐ chéng rén zhī měi , bù chéng rén zhī è 。
小人反是。 xiǎo rén fǎn shì 。

季康子问政于孔子。 jì kāng zi wèn zhèng yú kǒng zǐ 。
孔子对曰:“政者正也,子帅以正,孰敢不正。 kǒng zǐ duì yuē :“ zhèng zhě zhèng yě , zi shuài yǐ zhèng , shú gǎn bù zhèng 。

季康子患盗,问与孔子。 jì kāng zi huàn dào , wèn yǔ kǒng zǐ 。
孔子对曰:“苟子之不欲,虽赏之不窃。 kǒng zǐ duì yuē :“ jì zi zhī bù yù , suī shǎng zhī bù qiè 。

季康子问政于孔子曰:“如杀无道,以就有道,何如? jì kāng zi wèn zhèng yú kǒng zǐ yuē :“ rú shā wú dào , yǐ jiù yǒu dào , hé rú ?
”孔子对曰:“子为政,焉用杀。 ” kǒng zǐ duì yuē :“ zi wèi zhèng , yān yòng shā 。
子欲善,而民善矣。 zi yù shàn , ér mín shàn yǐ 。
君子之德风,小人之德草,草上之风,必偃。 jūn zǐ zhī dé fēng , xiǎo rén zhī dé cǎo , cǎo shàng zhī fēng , bì yǎn 。

子张问:“士何如,斯可谓之达矣。 zi zhāng wèn :“ shì hé rú , sī kě wèi zhī dá yǐ 。
”子曰:“何哉,尔所谓达者? ” zǐ yuē :“ hé zāi , ěr suǒ wèi dá zhě ?
”子张对曰:“在邦必闻,在家必闻。 ” zi zhāng duì yuē :“ zài bāng bì wén , zài jiā bì wén 。
”子曰:“是闻也,非达也。 ” zǐ yuē :“ shì wén yě , fēi dá yě 。
夫达也者,质直而好义,察言而观色,虑以下人。 fū dá yě zhě , zhì zhí ér hǎo yì , chá yán ér guān sè , lǜ yǐ xià rén 。
在邦必达,在家必达。 zài bāng bì dá , zài jiā bì dá 。
夫闻也者,色取仁而行违,居之不疑,在邦必闻,在家必闻。 fū wén yě zhě , sè qǔ rén ér xíng wéi , jū zhī bù yí , zài bāng bì wén , zài jiā bì wén 。

樊迟从游于舞雩之下,曰:“敢问崇德修慝辨惑? fán chí cóng yóu yú wǔ yú zhī xià , yuē :“ gǎn wèn chóng dé xiū tè biàn huò ?
”子曰:“善哉问。 ” zǐ yuē :“ shàn zāi wèn 。
先事后得,非崇德与? xiān shì hòu dé , fēi chóng dé yǔ ?
攻其恶,无攻人之恶,非修慝与? gōng qí è , wú gōng rén zhī è , fēi xiū tè yǔ ?
一朝之忿,忘其身以及其亲,非惑与? yī cháo zhī fèn , wàng qí shēn yǐ jí qí qīn , fēi huò yǔ ?

樊迟问仁。 fán chí wèn rén 。
子曰:“爱人。 zǐ yuē :“ ài rén 。
”问知。 ” wèn zhī 。
子曰:“知人。 zǐ yuē :“ zhī rén 。
”樊迟不达,子曰:“举直错诸枉,能使枉者直。 ” fán chí bù dá , zǐ yuē :“ jǔ zhí cuò zhū wǎng , néng shǐ wǎng zhě zhí 。
”樊迟推,见子夏曰:“向也吾见于夫子而问知,子曰:举直错诸枉,能使枉者直。 ” fán chí tuī , jiàn zi xià yuē :“ xiàng yě wú jiàn yú fū zǐ ér wèn zhī , zǐ yuē : jǔ zhí cuò zhū wǎng , néng shǐ wǎng zhě zhí 。
何谓也? hé wèi yě ?
”子夏曰:“富哉言乎! ” zi xià yuē :“ fù zāi yán hū !
舜有天下,选于众,举皋陶,不仁者远矣。 shùn yǒu tiān xià , xuǎn yú zhòng , jǔ gāo táo , bù rén zhě yuǎn yǐ 。
汤有天下,选于众,举伊尹,不仁者远矣。 tāng yǒu tiān xià , xuǎn yú zhòng , jǔ yī yǐn , bù rén zhě yuǎn yǐ 。
”子贡问友。 ” zi gòng wèn yǒu 。
子曰:“忠告而善道之,不可则止,无自辱焉。 zǐ yuē :“ zhōng gào ér shàn dào zhī , bù kě zé zhǐ , wú zì rǔ yān 。

曾子曰:“君子以文会友,以友辅仁。 zēng zǐ yuē :“ jūn zǐ yǐ wén huì yǒu , yǐ yǒu fǔ rén 。

results matching ""

    No results matching ""